محدوده ها و معیارهای بازرسی متناسب با دامنه های 22 گانه زمینه بازرسی کالاهای صادراتی و وارداتی چیست؟

شرکت های بازرسی کالا به منظور ارائه خدمات در حوزه های 22 گانه باید براساس محدوده های بازرسی و معیارهای بازرسی که مرکز ملی تایید صلاحیت مطابق جداول ذیل معرفی شده است، فعالیت های بازرسی را طرح ریزی نمایند. در این جداول به فصولی از کتاب مقررات صادرات و واردات که سالانه از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت منتشر می شود، اشاره شده است که به منظور اطلاع از عناوین و موضوعات مطرح شده سرفصلهای این کتاب در ادامه بیان شده است:

ایا باید منتظر تغییر در ساختار سازمانی مدیریتی سازمان ملی استاندارد ایران باشیم؟

اخیرا که خبر برگزاری آزمون کارشناسان استاندارد اعلام و روش اجرایی فرآیند انتخاب کارشناس رسمی استاندارد منتشر و در دسترس قرار گرفت، بحث های فراوانی در خصوص حذف پروانه کارشناسی استاندارد در حوزه نظارت پیش آمده و نگرانی های زیادی را برای کارشناسان این حوزه ایجاد نموده است.

با بررسی این روش اجرایی و همچنین بررسی ماده 6 قانون تقویت و توسعه نظام استاندارد که وظایف سازمان را در چهار حوزه استاندارد سازی، اندازه شناسی، تایید صلاحیت و ارزیابی انطباق بیان نموده است و همچنین به استناد ذکر عناوین اعضای کمیسیون ستادی مندرج در بند 6-2 روش اجرایی فرآیند انتخاب کارشناس رسمی استاندارد، پیش بینی می شود چارت سازمان ملی استاندارد در سطح کلان به شکل زیر تغییر نماید.

اعلام شرایط احراز مدیر فنی و بازرسان حوزه بازرسی آسانسورها - ویرایش سال 1402

مرکز ملی تایید صلاحیت اولین بار در اسفند ماه سال 1394 نسبت به تعیین و اعلام شرایط مدرک تحصیلی پرسنل بازرسی حوزه بازرسی اسانسور اقدام نمود، پس از 8 سال از این رویداد، در اقدامی توسعه یافته این مرکز ملی، نسبت به اعلام شرایط احراز تیم بازرسی در حوزه بازرسی آسانسورها و بیان تحصیلات، تجربه، دانش، مهارت و آموزش مورد نیاز مدیر فنی و بازرس حوزه آسانسور ها اقدام نموده که لازم است متقاضیان اخذ این گواهینامه در خصوص منابع انسانی مورد نظر خود نسبت به برآورده شدن این الزامات توجه کافی را داشته باشند. اطلاعات شرایط احراز کارکنان بازرسی در این حوزه به شرح جدول زیر می باشد:

لازم به ذکر است "گروه مشاوران تخصصی استاندارد 17020" با تجربه بیش از 10 سال ارائه خدمات مشاوره استقرار استاندارد 17020، آمادگی دارد تا به شرکت های بازرسی کالای متقاضی اخذ تایید صلاحیت براساس استاندارد 17020 از مرکز ملی تایید صلاحیت خدمات مشاوره مرتبط را ارائه نماید. برای این منظور می توانید با شماره 09126886382 تماس برقرار نمایید.

پایان فرایند صدور پروانه های بازرسی کالای صادراتی و سورویانس و شروع تایید صلاحیت شرکت های بازرسی کالا براساس استاندارد 17020

طی بررسی های به عمل آمده میدانی و اخبار واصله به نظر می رسد در سازمان استاندارد رویکردی در پیش گرفته شده که تمامی فعالیت های تایید صلاحیت برای شرکت های بازرسی چه بازرسی کالا و چه بازرسی فنی از طریق تنها مرجع رسمی کشور که مرکز ملی تایید صلاحیت باشد، انجام شود و معاونت ارزیابی کیفیت کالاهای صادراتی و وارداتی دیگر اقدام به صدور پروانه های بازرسی کالاهای صادارتی و وارداتی (سورویانس) نخواهد نمود. پیش از این مطلبی در این خصوص که چرا در کشور دو مرجع برای اعطای گواهینامه تایید صلاحیت و پروانه بازرسی مقاله ای نوشته شده بود که می توانید با کلیک در قسمت مشخص شده مطالعه فرمایید.

این موضوع به احتمال بسیار زیاد از اواخر مهرماه جاری و یا نهایتا آبان ماه 1402 به طور رسمی اعلام خواهد شد و لذا تمامی شرکت های بازرسی کالای موجود در کشور که تاکنون فقط با تمدید پروانه های بازرسی در سطح ملی و یا سورویانس خود خدمات بازرسی ارائه می نمودند باید به استقرار و پیاده سازی الزامات استاندارد 17020 در حوزه های بازرسی کالای اعلامی توسط مرکز ملی تایید صلاحیت اقدام نمایند تا پس از گذراندن فرآیند ارزیابی از طریق مرکز ملی تایید صلاحیت موفق به اخذ گواهینامه تایید صلاحیت براساس استاندارد 17020 با اعتبار سه ساله شوند.

شرکت های بازرسی کالایی که می خواهند به صورت استانی فعالیت نمایند کماکان با مراجعه به ادارت کل استاندارد استان و طی نمودن فرایند ارزیابی شرکت های بازرسی کالا براساس دستورالعمل شماره 152/237/د می توانند پروانه های بازرسی کالای استانی را دریافت یا تمدید نمایند.

حال این گروه مشاور با دارا بودن تجربه بیش از 10 سال سابقه ارائه خدمات مشاوره و اخذ تایید صلاحیت برای شرکت های بازرسی در سطح کشور، آماده ارائه خدمات مشاوره به متقاضیان اخذ تایید صلاحیت در حوزه بازرسی کالا می باشد، به منظور کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره 09126886382 تماس برقرار نمایید.

آیا استفاده از عبارت ارزیابی یا بررسی ایمنی در موضوع فعالیت شرکت های بازرسی می تواند متضاد با نوع الف بودن شرکت باشد؟

شرکت های بازرسی برای ارائه خدمات بازرسی و ارزیابی انطباق اصولا از چند مرکز و نهاد به منظور اطمینان دادن به مشتریان و کارفرمایان خود پروانه یا گواهینامه صلاحیت دریافت می نمایند که این مراکز و نهادها عبارتند از ادارات کل سازمان استاندارد پروانه بازرسی، مرکز ملی تایید صلاحیت گواهینامه بازرسی فنی براساس استاندارد 17020 و مرکز تحقیقات  تعلمیات حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی پروانه صلاحیت حقوقی دریافت می نمایند.

از الزامات مرکز تحقیقات تعلمیات حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای صدور پروانه صلاحیت این است که در موضوع فعالیت عبارت "ارزیابی ایمنی" آن تجهیز یا دستگاه به صراحت قید شده باشد و اصولا در زمینه های ارزیابی ایمنی ظروف تحت فشار، ارزیابی ایمنی برق، ارزیابی ایمنی آسانسورها و پله برقی ها، ارزیابی ایمنی جرثقیل و لیفتراک، ارزیابی سیستم های اعلام و اطفا حریق و ارزیابی ایمنی ساختمان براساس روال مدنظر خود برای شرکت ها پروانه صلاحیت صادر می نماید.

کارشناسان بررسی کننده درخواست های شرکت های بازرسی در مرکز ملی تایید صلاحیت اصولا روالی را برای پذیرش درخواست تایید صلاحیت و بررسی نوع الف بودن شرکت های بازرسی در نظر دارند که با درج عبارت هایی در موضوع فعالیت مخالفت داشته و به عنوان نقص اصولا اعلام می نمایند. برای اطلاع به لینک زیر مراجعه کنید.

در موضوع فعالیت شرکت های بازرسی چه مواردی نباید درج شود////

حال اگر شرکتی بخواهد هم از مرکز ملی تایید صلاحیت و هم از مرکز تحقیقات تعلمیات حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون پروانه دریافت نماید مجبور است در موضوع فعالیت عبارت ارزیابی ایمنی در حوزه های قید شده را نیز درج نماید که در این موقعیت با نقص عدم استقلال و عدم تطابق بودن با نوع الف شرکت های بازرسی مواجه می شود حال به بررسی واژه ارزیابی و بازرسی می پردازیم.

کلمه ارزیابی در لغت براساس لغتنامه عمید به معنی بررسی می باشد.

کلمه بازرسی در متن استاندارد 17020 به معنی بررسی محصول، فرآیند، خدمت، تاسیسات و طراحی آن ها و تعیین انطباق با الزامات مشخص شده یا الزامات عمومی برمبنای قضاوت (اظهار نظر تخصصی)

مراحل بازرسی براساس بند 1 استاندارد 17020 شامل طراحی، بررسی نوع، بازرسی اولیه، بازرسی حین کار یا بازبینی است.

پس با مرور معانی فوق مشاهده می گردد که بودن عبارت "ارزیابی ایمنی" در موضوع فعالیت نمی تواند منجر به رد نوع الف بودن استقلال شرکت بازرسی شود چرا که ارزیابی ایمنی نوعی بررسی ایمنی تجهیز یا دستگاه براساس استانداردها و الزامات بوده و در این خصوص همچنین شرح وظایف هر یک از شرکت هایی که در حوزه ارزیابی ایمنی از مرکز تحقیقات تعلمیات حفاظت فنی و بهداشت کار وزارت تعاون پروانه دریافت می نمایند به شرح ذیل می باشد. این موراد در دستورالعمل اجرایی آیین نامه مشاوران و خدمات دهندگان حفاظت فنی و ایمنی که در جلسه مورخ 99.02.24 شورای سیاست گذاری  آیین نامه مشاوران و خدمات دهندگان حفاظت فنی و ایمنی تصویب و در جلسه شماره 167 شورای عالی حفاظت فنی مورخ 1400.02.13 بازنگری شده است، بیان شده است:

لذا با توجه به موارد فوق الذکر در زمان بررسی درخواست های تایید صلاحیت در مرکز ملی می توان ذکر عبارت "ارزیابی ایمنی ...." را نیز در دسته فعالیت بازرسی در نظر گرفت و از بیان عدم تطابق وضعیت استقلال شرکت با شرکت های بازرسی نوع الف خودداری نمود. امید است که این موضوع مورد توجه دوستان در نهاد اعتباردهنده ملی قرار گیرد.

////دستورالعمل اجرایی آیین نامه مشاوران و خدمات دهندگان حفاظت فنی و ایمنی

چگونه نوع استقلال شرکت های بازرسی را از بین شرکت های بازرسی نوع الف، نوع ب یا نوع پ تعیین کنیم؟

نهاد بین المللی اعتبار بخشی نیوزلند (International Accreditation New Zealand (IANZ)) طی روالی که در نظر گرفته است، با چک لیست زیر نحوه تعیین شرکت های بازرسی را از نظر استقلال بیان نموده است که این چک لیست می تواند مورد استفاده شرکت های بازرسی و حتی مرکز ملی تایید صلاحیت ایران در زمان بررسی وضعیت استفلال شرکت ها مورد استفاده قرار گیرد تا براساس آن و با توجه به پاسخی که برای سوالات دریافت می نمایند، نوع استقلال شرکت را تعیین نمایند. 

چرا رویکرد تحولی در مرکز ملی تایید صلاحیت در حوزه تایید صلاحیت شرکت های بازرسی با توجه به تنوع وضعیت استقلال آن ها اتفاق نمی افتد

همان طور که میدانیم در استاندارد ۱۷۰۲۰ سه نوع شرکت بازرسی قابلیت تایید صلاحیت شدن دارد.
 نوع اول: شرکت بازرسی شخص ثالث یا نوع الف،
 نوع دوم: شرکت بازرسی ذیل یک سازمان مادر که این شرکت مادر انواع شرکت های تولید کننده، واردکننده یا صادر کننده یا بازرگانی را در ذیل خود دارد و یک نهاد بازرسی مستقل نیز زیرمجموعه این سازمان مادر می باشد و این نهاد بازرسی فقط خدمات خود را به سازمان مادر و شرکت هم گروه خود ارائه  می دهد.
نوع سوم: یک سازمان مادر را در نظر بگیرید که انواع شرکت های تولید کننده، واردکننده یا صادر کننده یا بازرگانی را در ذیل خود دارد و یک نهاد یا واحد بازرسی نیز زیرمجموعه این سازمان مادر می باشد و این نهاد بازرسی هم خدمات بازرسی خود را به سازمان مادر و شرکت های هم گروه ارائه می دهد و هم به شرکت ها و متقاضیان بیرون از مجموعه شرکت های سازمان مادر خدمات بازرسی مورد نیاز را ارائه می نماید.
حال مرکز ملی تایید صلاحیت با این تنوع و قابلت ارائه تایید صلاحیت ها در انواع سه گانه فوق الذکر فقط به شرکت هایی که از نظر ساختاری با شرکت های نوع الف تطابق دارد خدمات تایید صلاحیت ارائه می نماید و سایر درخواست ها در این حوزه را پذیرش نمی نماید.
حتی با تاکید و پافشاری بی مورد شرکت هایی که از نظر ساختاری و ماهیت و شکل اساسا شرکت بازرسی نوع پ می باشند را می خواهد به نوع الف تبدیل نماید.
اگر نگاهی به سایر مراکز تایید صلاحیت در سایر کشورها بیندازیم، به راحتی خواهیم دید که این کشورها نهادهای بازرسی نوع ب یا پ را در لیست شرکتهای تایید صلاحیت شده خود دارند و اساسا مشکلی با تایید صلاحیت این نوع نهادها ندارند.

رویکرد تحولی از این منظر یعنی این که نهاد تایید صلاحیت کشور دست از نگاه سلیقه ای بردارد و چتر تایید صلاحیت خود را بر روی تمامی نهادهای بازرسی متقاضی دریافت این خدمت با هر نوع استقلالی بگستراند. مگر می شود یک الزام از استاندارد را پذیرفت و یک الزام دیگر را نادیده گرفت. اگرچه کارشناسان مرکز ملی در مواجه با برخی شرکت های بازرسی که از گذشته  های دور ساختار انها به نحوی ماهیت هلدینگی داشته و به نحوی زیر مجموعه صندوق یا هلینگ خاصی بوده و کماکان در حال فعالیت در پوشش شرکت های بازرسی نوع الف می باشند را مجبور به ایجاد تغییرات اساسی برای تبدیل شدن به نهاد بازرسی نوع الف مطابق الزام استاندارد نموده که این موضوع اساسا امکان پذیر نمی باشد، با این بیان که سازمان بازرسی کل کشور همچین الزامی را درخواست داشته و در جلسه ای مشترک بین کارشناسان مرکز و کارشناسان سازمان بازرسی این موضوع تصمیم گیری شده و هیچ نامه یا ابلاغیه رسمی ای برای طرح این ادعا ارائه نمی نمایند، به جای پافشاری بی مورد در این خصوص، بهتر است خود را مقید به ارزیابی شرکت های بازرسی براساس تمامی انواع شرکت ها از نظر استقلال کنند. 
شاید دلیلی که در این خصوص دارند این باشد که رعایت الزامات بی طرفی از طرف نهاد های بازرسی نوع الف بیشتر قابل براورده سازی باشد، خوب این که اشکالی ایجاد نمی نماید، سازمان استاندارد در ان حوزه هایی که نیاز به انجام بازرسی شخص ثالث دارد از شرکت های بازرسی نوع الف برای واگذاری و برون سپاری فعالیت های مورد نظر خود مانند بازرسی موضوع استانداردهای اجباری بهره بگیرد و شرکت های بازرسی نوع ب و پ نیز در بازار ارائه خدمات به ذینفعان خود ارائه خدمات نمایند.
بانک مرکزی نیز تمامی انواع شرکت های بازرسی تایید صلاحیت شده را نیز در لیست شرکت های معتمد خود قرار داده و از خدمات  ایشان بهره بگیرد.

اگر رویکرد تحولی با این دیدگاه در مرکز ملی اتفاق بیافتد مشکل بزرگی از تمامی متقاضیان  اخذ تایید صلاحیت که با الزامات نوع الف تطبیق ندارد حل شده و شرکت های فعلی هم که به نحوی با مشکلات استقلال نوع نیز مواجه هستند، مشکل ان ها بر طرف می شود‌

یک رویکرد تحولی باید منجر به تسهیل فعالیت ها شود نه اینکه مجددا سنگ پیش پای ذینفعان بیاندازد.
به نظر می رسد مرکز ملی هیچ دلیل قانع کننده ای برای ارائه به تیم ارزیابی که فرایند ارزیابی همترازی برای تکمیل عضویت مرکز ملی در ilac نداشته باشد که چرا فقط شرکت بازرسی نوع الف را تایید صلاحیت می نماید و سایر انواع متقاضیان در این حوزه ها خدمات ارائه نمی نماید.

نحوه دسترسی به شرایط احراز مدیران فنی و بازرسان در دامنه های مختلف شرکت های بازرسی

به منظور اطلاع و دسترسی به شرایط احراز مدیران فنی و بازرسان در حوزه های فعالیت شرکت های بازرسی براساس ضوابط و اطلاعی های منتشره ی معاونت بازرسی فنی مرکز ملی تایید صلاحیت ایران میتوانید با رجوع به ستون سمت راست وب سایت حاضر، قسمت "طبقه بندی موضوعی" و بخش "شرایط احراز شغل "به تمامی شرایط های اجراز های اعلامی مرکز ملی تایید صلاحیت ایران دسترسی پیدا نمایید.

//////شرایط احراز شغل

 

ماتریس ارتباطی مدارک تحصیلی پرسنل فنی حوزه بازرسی کالا با دامنه های فعالیت 22 گانه بازرسی کالا

طی بررسی به عمل امده بر روی شرایط احراز پرسنل فنی شرکت های بازرسی کالا در دامنه های 22 گانه ای که مرکز ملی تایید صلاحیت منتشر نموده است ماتریس اطلاعاتی در قالب جداول ذیل استخراج شده است که می توان به طور مشخص بیان نمود که شرکت های بازرسی کالا در صورت داشتن حدود 16 نفر پرسنل بازرسی در رشته های مهندسی مکانیک (گرایش ساخت و تولید)، مهندسی کنترل و ابزار دقیق، مهندسی صنایع، لیسانس میکروبیولورژی، لیسانس علوم و صنایع غذایی، مهندسی صنایع غذایی و مهندسی کشاورزی، لیسانس شیمی (گرایش های محض یا کاربردی)، مهندسی نساجی، مهندسی پزشکی یا فیزیک پزشکی به طور ماتریسی در 15 دامنه از 22 دامنه فعالیت اعلامی درخواست تایید صلاحیت نموده و پروسه ارزیابی را طی نمایند. البته پرسنل با مدرک تحصیلی مکانیک، برق و صنایع در حوزه های بازرسی فنی نیز می توانند خدمات ارائه نمایند.

جداول ماتریس اطلاعاتی به شرح ذیل می باشند:

ویرایش جدید استاندارد 9133:1401 که راهنمای الزامات استاندارد 17020 می باشد، منتشر شد

راهنمای استاندارد 17020 که در قالب مدرک اصلی ILAC P15:2020 منتشر شده بود پس از گذراندن روال تدوین استاندارد ملی از طریق سازمان ملی استاندارد ایران منتشر شد.

 

 

برای دسترسی به استاندارد منتشر شده روی لینک زیر کلیک کنید.

لینک دانلود استاندارد/////